نیروگاه هسته ای چرنوبیل
در ۲۶ آوریل سال ۱۹۸۶ میلادی، نیروگاه هسته ای «چرنوبیل» در شهر پریپیات کشور اوکراین، با خرابی وحشتناکی رو به رو شد و به هسته رآکتورها آسیب جدی وارد گشت. تعدادی انفجار روی داد و مواد رادیو اکتیو در بخش عظیمی از مناطق اوکراین، بلاروس و روسیه پخش شدند. بیش از ۵۰ هزار نفر محل سکونت خود را تخلیه کردند و طی ۱۴ سال بعدی نیز ۳۰۰ هزار نفر جا به جا شدند.
منطقه ممنوعه ای که شکل گرفته، بیش از ۲۶۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و اثرات ناشی از آن برای هزاران سال باقی خواهد ماند.
تا به امروز، میزان خسارات این فاجعه به طور کامل برآورد نشده است. بر اساس تخمین ها، بین ۴ هزار تا ۲۰۰ هزار نفر بر اساس تشعشعات رادیو اکتیو به سرطان مبتلا شده اند. این حادثه همراه با فاجعه سال ۲۰۱۱ فوکوشیمای ژاپن، تنها دو نمونه از هفت رویداد این چنینی در طول تاریخ هستند.
حادثه چرنوبیل، یکی از تلخ ترین نمادهای تسلط بشر به محیط زیست و تخریب آن به شمار می رود. این رویداد به ما نشان داد که اشراف ما به جهان اطراف، می تواند به راحتی از دست برود. به همین دلیل، انسان از اتفاقات گذشته اندکی درس گرفته و ساختمان هایی را ساخته است که بتوانند در برابر حوادث مشابه مقاوم باشند و از ما در برابر خطر محافظت کنند. شش ماه پس از حادثه ای که در این منطقه رخ داد، تیم های ساختمانی به طور عجولانه سازه ای به نام «Chernobyl Nuclear Power Plant Sarcophagus» را احداث کردند. در این سازه، ۴۰۰ هزار متر مکعب بتن به کار رفته بود تا به این وسیله از گسترش تشعشعات و مواد آلوده جلوگیری گردد. اگرچه، شتاب زدگی در ساخت آن، باعث شد که مشکلات سازه ای زیادی برای هر دو ساختمان قدیمی و جدید به وجود بیاید.
با توجه به سطح تشعشعات درون و اطراف سازه، ساختمان احداث شده نمی توانست موثر عمل کند. به همین دلیل، در دهه ۹۰ میلادی سازه حفاظتی جدیدی احداث گردید و تمام سامانه را تحت پوشش خود قرار داد.
ساختمان جدید، دارای یک طاق منحنی با ارتفاع ۹۲٫۵، عرض ۲۷۰ و طول ۱۵۰ متر بود و با استفاده از فولاد و پلی کربنات احداث گشت. برای آن که کارگران و مهندسان در معرض اشعه ها قرار نگیرند، سازه ۱۸۰ متر دورتر از رآکتور ساخته شد و سپس به محل مورد نظر انتقال یافت.
کانال حمل و نقل بهداشتی شیکاگو
در قرن نوزدهم میلادی، شیکاگو با یکی از مشکلات رایج شهرهای در حال توسعه ی آن زمان یعنی فاضلاب انسانی مواجه بود. زمین مسطح و جریان آرام رودخانه، باعث شده بود که معضل مذکور، بیشتر در این شهر به چشم بیاید. در سال ۱۸۵۴، مشکل به اوج خود رسید و شیوع بیماری باعث شد که شش درصد مردم شیکاگو جانشان را از دست بدهند.
رونق جمعیت در سال های بعدی، باعث شد که مشکل حادتر شود. ریختن بی رویه فاضلاب کشتارگاه های اطراف در انشعاب جنوبی رودخانه که با نام «Bubbly Creek» شناخته می شد، باعث گشت که حباب های متان بر روی آن پدیدار گردد و جسد حیوانات را فاسد کند.
راه حلی که برای آن ارائه شد، در سه مرحله انجام گرفت: در قدم اول، تمام ساختمان های شیکاگو سه متر بالا آمدند تا فضا برای ساخت شبکه فاضلاب فراهم شود. ساخت طولانی ترین تونل در آن زمان برای استخراج آب از دریاچه میشیگان و انتقال آن به ۳۳۰۰ متر دورتر از ساحل، قدمی بعدی به شمار می رفت. در گام آخر نیز هنگامی که نقشه های قبلی با شکست مواجه گشت، جریان آب رودخانه به طور کامل معکوس شد.
این پروژه توسط کانال حمل و نقل بهداشتی شیکاگو به سر انجام رسید؛ سازه پیچیده ای که به طور هوشمندانه ای پنهان شده بود. بین سال های ۱۸۹۲ تا ۱۹۰۰ میلادی، ساخت این کانال رودخانه شیکاگو را به رودخانه «دس پلینز» متصل کرد. بنابراین به جای آن که جریان رودخانه شیکاگو به دریاچه میشیگان بریزد، آب از دریاچه بیرون کشیده شده و توسط کانال به شبکه رودخانه می سی سی پی ریخته می شد.
خزانه جهانی بذر سوالبارد
بسیاری از کشورهای دنیا، مخزنی تهیه می کنند و دانه های گیاهان را برای استفاده در شرایط اضطراری ذخیره می سازند. هنگامی که یک فاجعه رخ دهد، این ریشه ها به عنوان پشتیبان زیست بوم عمل می کنند. در سال ۲۰۰۸ میلادی، نروژ یک مخزن جهانی ساخت و نمونه هایی را از سراسر دنیا گردآوردی نمود. عملکرد این مجموعه، مشابه با نحوه نگهداری جعبه ها در بانک است.کشور نروژ صاحب این مجموعه به شمار می رود، اما نمونه ها متعلق به کشورهای مربوطه هستند و تنها آن ها می توانند اجازه دسترسی را صادر کنند.
جزیره «اسپیتس برگن» به دلایل خاصی به عنوان ساختگاه این ساختمان انتخاب شده است. دلیل اول این است که ریشه ها در مناطق سرد پایداری طولانی تری دارند. فاصله ۱۳۰۰ کیلومتری منطقه تا قطب، باعث می شود که تجهیزات کمتری برای ایجاد سرما نیاز باشد. به علاوه، لرزه خیزی این جزیره نیز بسیار کم است و احتمال روی دادن زلزله تقریبا صفر برآورد می شود.
ارتفاع ۱۳۰ متری از دریا نیز باعث می شود که مجموعه در مواجهه با بالا آمدن سطح دریا مشکلی نداشته باشد. این مجموعه ۱۲۰ متر در کوه های ماسه سنگی مدفون شده و دمای منفی ۱۸ درجه در آن حاکم است. بنابراین حتی اگر برق قطع شود، هفته ها طول می کشد که دما به منفی ۳ درجه سانتیگراد برسد. سال گذشته، نخستین برداشت از این مجموعه صورت گرفت. این کار به علت ایجاد مشکل برای مخزن شهر حلب سوریه در طول جنگ داخلی انجام شد.
مرکز عملیات بحران هوای کوهستان
این ساختمان در سال ۱۹۵۹ میلادی به منظور محافظت در برابر پیشامدهای منفی جنگ سرد در مساحتی به بزرگی ۵۶ هزار متر مربع در بخش زیرزمینی ویرجینیا ساخته شد و تا سال ۱۹۷۹ میلادی عموم مردم از وجود آن اطلاعی نداشتند. مرکز عملیات اورژانسی هوای کوهستان به عنوان پناهگاه زیرزمینی ارتش ایالت متحده آمریکا و مقامات دولتی این کشور بنا نهاده شده بود. این ساختمان به عنوان یک پایگاه روزمره به دفتر مرکزی انجمن مدیریت بحران فدرال (FEMA)تبدیل شد. از همه مهم تر، این ساختمان ایستگاه رادیویی نیز دارد که در مواقع بحران می توان از آن به عنوان مرکز اصلی کنترل فرا مرزی هم بهره گرفت. اکنون که دوران جنگ سرد پایان یافته، این پناهگاه مجهز همچنان مورد استفاده دولت آمریکا قرار دارد. به طوری که پس از حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ میلادی، برخی از اعضای کنگره به وسیله هلیکوپتر به این پناهگاه منتقل شدند.
مجموعه کوهستان شایان
یکی دیگر از پناهگاه های زیرزمینی که در طول جنگ سرد ساخته شده، ساختمان «کوهستان شایان» در کلورادوست که از گزینه یاد شده در بالا بسیار شگفت آورتر است. دلیل آن هم شبکه های زیرزمینی بسیار عظیم و سازه های مهندسی شده ی فوق العاده کاربردی و تحسین برانگیز آن است.
این مجموعه در اصل به عنوان «مرکز عملیات جنگ» (NORAD) برای نیروی دفاع هوایی آمریکای شمالی ساخته شده و موقعیت امنیتی مشترک بین آمریکا و کانادا محسوب می شده تا از آنجا تهدیدات احتمالی منطقه هوائی آمریکا را تحت نظارت داشته باشند.
با اینکه NORAD به پایگاه نیروی هوائی پترسون در همان حوالی نقل مکان کرده، اما این ساختمان همچنان توسط نیروی هوائی ایالت متحده آمریکا به عنوان مرکز آموزش مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، امکانات محافظتی این بنای عظیم همچنان در جای خود باقی مانده اند که شامل فنرهایی که ساختار داخلی خود را از ضربه های لرزاننده محافظت می کنند، درهایی که در برابر انفجار بمب های هسته ای تا ۳۰ مگاتن در فاصله ۲ کیلومتری مقاومت دارند، ماشین آلات قدرتی، سیستم های گرمایشی و سرمایشی و مخزن های تامین آب می شوند.
امروزه، تهدیداتی که این بنا برای حفاظت در برابر آن بازسازی شده، با احتساب کم بودن احتمالشان شامل اورژانس پزشکی، بلایای طبیعی، بی نظمی های مدنی، حملات غیر اتمی، حملات پالس های الکترومغناطیسی، حملات سایبری یا اطلاعاتی، حملات زیستی، شیمیایی و رادیولوژیکی، حملات از پیش تعیین نشده اتمی، حمله هسته ای یا حملات هسته ای بزرگ می شوند.
روستای جدید کایرونا
روستای Kiruna در شمالی ترین بخش کشور سوئد واقع شده و دلیل شکل گرفتن این شهرستان نیز معدن بسیار بزرگ آهن است که حدود ۹۰ درصد از آهن سراسر قاره اروپا را تامین می کند. البته همین معدن باعث شده تا ادامه زندگی در آنجا امکان پذیر نباشد و دلیل آن هم خطرات ناشی از حفاری های معدن در زیر زمین های روستاست. برای ادامه زندگی نمی توان حفاری را متوقف کرد زیرا بدون این معدن و بازار کار گسترده ای که برای مردم منطقه ایجاد کرده است، خیلی از اهالی بیکار می شوند. به همین منظور، شهرداری این منطقه با همکاری دو کمپانی بزرگ به نام های «White Arkitekter» و «Ghilardi + Hellsten Arkitekter» تصمیم گرفته اند تا این روستا را به همراه ۲۳ هزار شهروندی که دارد حدود ۳ کیلومتر به سمت شرق منتقل کنند.
طرح آنها که اکنون دو سال است اجرای آن آغاز شده به این صورت است که ۲۰ ساختمان بسیار مهم منطقه با نهایت احتیاط و دقت به سایت جدید منقل شوند. بقیه خانه های شهر را هم می توان در زمین های جدیدی که برای احداث روستا در نظر گرفته شده، دوباره از نو ساخت. پیش بینی شده که این جابه جائی حدود ۲۰ سال به طول خواهد انجامید. این پروژه عظیم همچنین شامل یک برنامه ریزی یکصد ساله برای کاهش اتکای روستا به معدن آهن است که نشانه آینده نگری بشر محسوب می شود..
