در سیستم های اتوماسیون خانگی که به آن خانه هوشمند یا ساختمان هوشمند نیز گفته می شود امکان کنترل بخش های الکتریکی خانه از قبیل روشنایی، تهویه، تجهیزات سرگرمی خانه، و لوازم خانگی از راه دور فراهم می شود. افزون بر این، تجهیزات امنیتی خانه از قبیل قفل دربها، دوربین های امنیتی و هشدار دهنده ها نیز می توانند به زیر پوشش خانه هوشمند بروند. در این مقاله به معرفی سیستم اتوماسیون خانگی و بخش های آن می پردازیم. با کافه ساختمان همراه باشید.
سیستم خانه هوشمند بدون سیم کشی اضافه
سیستم مدیریت خانگی یا (Home Automation) چیست؟
سامانه اتوماسیون خانگی که به آن Domotics هم گفته می شود نوعی از اتوماسیون ساختمان است که در آن امکان کنترل اجزای مختلف خانه با استفاده از اینترنت و از راه دور فراهم می شود. در كنار مزايای سيستم های مديريت خانگی در كاهش مصرف انرژی و تامين امنيت واحد مسكونی، ساكنان می توانند از مزايای متعدد سيستم از قيبل ارتباط با اينترنت، استفاده از امكانات صوتی تصويری (Multimedia) و كنترل تجهيزات خانگی نيز استفاده نموده و يا با تعريف سناريوهای عملكردی گوناگون (مانند سناريوی خواب، اشغال نبودن واحد، مسافرت و ...) و برنامه ريزی عملكرد اجزا، راحتی و آسايش خود و ديگر ساكنان را برآورده سازند. از اینرو اینترنت اشیا در هوشمند سازی خانه نقش پررنگی دارد.
امکانات سيستم های اتوماسیون خانگی/ خانه هوشمند
- كنترل تجهيزات تامين گرمايش و سرمايش مانند فن كويل و رادياتور
- كنترل تجهيزات روشنايي داخل و خارج ساختمان
- حسگرها و تجهیزات پایش امنيت ساختمان
- كنترل بازشدگي پرده ها
- كنترل درهاي ورودی خروجي
- كنترل و مديريت فضاهای مختلف ساختمان؛ استخر، سونا، فضای سبز و ...
- قابليت اندازه گيری و كنترل پارامترهای مختلف؛ دما، رطوبت، باد، باران و ...
- مديريت سناريوهای عملكرد سيستم، تعريف سناريوی جديد
- تفريح و سرگرمي؛ دريافت اطلاعات از طريق وب، پخش فيلم و موسيقي و ...
- قابليت ثبت و آدرسيابي هشدارهاي ورودي
- مانيتورينگ فضاهاي مختلف ساختمان و مديريت دوربين هاي مداربسته
- جلوگيري از دسترسي افراد به پنل مركزي با استفاده از رمز ورود
- قابليت قفل شدن صفحه (به عنوان مثال در زمان تميزكردن پنل)
- امكان چك كردن Email ، ارتباط با اينترنت و ...
- قابليت كنترل تجهيزات خانگي آشپزخانه
- تفكيك مصارف انرژي (Energy metering)
- امكان مديريت دسترسي (Access control)
- مديريت پاركينگ، رديابي اشياء (RFID)
- استفاده از پنل مركزي در سايزهاي مختلف
- پخش تصاوير تلويزيون (Digital TV)
- تهيه بانك فيلم، موسيقي و ...
- تشخيص حضور افراد
- قابليت ثبت وقايع
خانه هوشمند به عنوان یکی از بخش های مهم سامانه مدیریت ساختمان یا Building Management System به اختصار (BMS) مورد توجه واقع شده است. خانه های هوشمند با هدف ایجاد آسایش و امنیت برای کاربران به سرعت در حال توسعه می باشد. امروزه تکنیک های مختلفی برای اتوماسیون ساختمان های بزرگ از قبیل تنظیم روشنایی، تنظیم دما، کنترل درب ها، پنجره ها، پرده ها، سیستم های امنیتی، دوربین مداربسته، کنترل تجهیزات چند رسانه ای، آبیاری گیاهان و… قابل تعریف است. از انواع پروتکل های رایج مورد استفاده در سیستم اتوماسیون خانگی می توان به: x10 و knx و z-wave و c-bus اشاره کرد. این سیستم ها علاوه بر ایجاد آسایش و امنیت مضاعف به بهینه سازی مصرف انرژی، صرفه جویی در زمان و هزینه های نگهداری ساختمان نیز کمک شایانی می نماید.
بخش های مختلف سامانه اتوماسیون خانگی
الف- بخش کنترل روشنایی:
- کنترل روشنایی از طریق کلید های هوشمند
- کنترل روشنایی از راه دور از طریق ریموت کنترل،موبایل،تبلت،آی پد واینترنت
- کنترل شدت روشنایی
- قابلیت تعریف سناریهای دلخواه از قبیل ورود،خضور،شام،مهمان،خروج و.
- قابلیت هماهنگی باسیستم امنیتی (شبیه سازحضوردر هنگام مسافرت یا روشن و خاموش کردن تصادفی روشنایی ها)
ب- بخش کنترل سرمایش و گرمایش (HVAC)
- کنترل سرمایش و گرمایش از طریق ترموستات های هوشمندمتنرل شرمایش و گرمایش از راه دور از طریق ریموت کنترل ،موبایل ، آی پدو اینترنت
- قابلیت تعریف سناریو های دلخواه در راستای بهینه سازی مصرف انرژی
پ- بخش کنترل پرده های برقی
- کنترل پرده برقی به صورت باز وبسته از طریق کلید های هوشمند
- منترل پرده های برقی از راه دور از طریق ریموت کنترل، موبایل، تبلت، آی پد و اینترنت
- کنترل نور در روزبا باز و بسته شدن اتوماتیک پرده ها
ت- بخش کنترل سیستم صوتی و تصویری
- برنامه ریزی پخش موزیک در فضاهای مختلف خانه
- تعریف سناریوهای مختلف پخش صوت وتصویر
- برنامه ریزی پخش و ضبط موزیک و برنامه های دلخواه در ساعات مختلف وهماهنگی با سناریو
- کنترل سیستم حفاظتی و امنیتی
- کنترل تردد ورود وخروج افراد
- کنترل سیستم اعلام سرقت
- امکان گزارش گیری از وضعیت حانه از راه دور از طریق هماهنگی با سیستم دوربین مدار بسته
- کنترل سایر سیستم ها مانند آبیاری گیاهان و تغذیه حیوانات خانگی، کنترل دما و رطوبت فضای سونا وجکوزی، کنترل بخش های مختلف استخر (از جمله پر و خالی شدن، دمای آب، پالایش آب)
مزیت های اتوماسیون خانگی
- بهینه سازی مصرف انرژی
- قابلیت ارتقای سامانه متناسب با نیاز
- کنترل آسان با تلفن همراه، لپ تاپ و سایر تجهیزات قابل حمل
تفاوت اتوماسیون خانگی وBMS
اتوماسیون ساختمان یک مبحث گسترده و نوین میباشد. ساختمان ها به طور کلی به دو دسته صنعتی و غیرصنعتی تقسیم میشوند:
- ساختمان های صنعتی از قبیل کارخانه ها، انبارها، فضاهای ورزشی، نیروگاه ها و...
- ساختمان های غیرصنعتی از قبیل ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری، هتل و...
در هوشمندسازی ساختمان هدف کنترل و مدیریت یک پارچه میباشد. در سیستم مدیریت ساختمان تمامی دستگاه ها و تجهیزات به صورت یکپارچه در یک شبکه قرار گرفته و کار کنترل و نظارت و تغییر آنها در یک واحد کنترل تعبیه میگردد و متخصص با تکنسین آموزش دیده از طریق این نقطه مرکزی کار مدیریت بر تجهیزات مختلف داخل ساختمان را انجام می دهد. یکی از گسترده ترین فعالیت های هوشمندسازی در ایران، هوشمندسازی ساختمان های مسکونی و یا خانه هوشمند میباشد. ساختمانهای مسکونی در واقع شامل انواع پروژه های آپارتمانی، ویلایی، اداری و هتل میشود. این ساختمان ها دارای دو بخش اصلی هستند. بخش مشاعات و بخشهای خصوصی. به عنوان مثال در آپارتمان ها، پارکینگ، لابی، راه پله و آسانسور، حیاط، موتورخانه، استخر و فضای ورزشی جز بخش مشاعات بوده و واحدهای مسکونی که حریم شخصی افراد را تشکیل می دهند، به عنوان بخش های خصوصی در نظر گرفته می شوند. طرح BMS در ساختمان مسکونی، به راحتی قابل اجرا است.
ادوات کنترلی تمامی تجهیزات ساختمان از قبیل تأسیسات و موتورخانه، هواسازها، آبیاری محوطه، نور پردازی نمای ساختمان، روشنایی مشاعات و پارکینگ و حیاط، دوربین های مدار بسته، سنسور های اعلام و اطفای حریق و ... در یک اتاق مدیریت (معمولا در اختیار نگهبان آموزش دیده) جمع شده و کنترل و مدیریت میشوند. هدف اصلی ازین مدیریت یکپارچه، راحتی در کنترل، دقت بالا، اطمینان و امنیت و مهمترین آن صرفه جویی در مصرف انرژی می باشد. صرفه جویی انرژی عاملی است که هزینه اولیه بالای سیستم BMS را توجیه کرده و طی چند سال بازگشت کامل سرمایه را به همراه دارد. پس نتیجه میگیریم که کارBMS کنترل یکپارچه هرآنچه در ساختمان است تا جایی که وارد حریم خصوصی افراد نشود!
بنابراین، هنگامی که سخن از حریم خصوصی افراد به میان می آید، بحث "اتوماسیون خانگی" و "خانه هوشمند" مطرح می شود. کار اتوماسیون خانگی یا خانه هوشمند در دست گرفتن کنترل و مدیریت تمامی تجهیزاتی است که افراد در داخل حریم خصوصی خود (در واحد مسکونی خود) دارند. تجهیزاتی از قبیل روشنایی، گرمایش و سرمایش، پرده برقی، سیستم صوتی خانگی، پریزهای برق، سیستم امنیتی و ....
از تفاوت های اصلیBMS و اتوماسیون خانگی این است که درBMS تمامی کنترل ها از یک نقطه مزکزی و توسط یک نیروی متخصص و مسئول انجام میپذیرد تا جایی که ساکنان ساختمان هیچ دخالتی در این کنترل ندارند.اما در اتوماسیون خانگی و خانه هوشمند، تمامی سیستم ها در یک شبکه یکپارچه قرار گرفته و کنترل آن توسط همه افراد ساکن در خانه انجام میشود و در اینجا نقطه کنترل مرکزی وجود ندارد و افراد از هرجای خانه و حتی خارج از خانه به طریق های مختلف میتوانند کلیه سیستم های داخل شبکه هوشمند را کنترل و مدیریت کنند.
