قالببندی های بتن
طرح قالبهای بتن كه براي استحكام كافي براي نگهداري بتن داشته و در اثر فشارهاي وارده مقاوم باشد و در موقع بتن ريزي، از فرم اصلي خارج نشده و به اصطلاح شكم ندهد مسئلهايست سازهاي. اين مسئله، جز در مواردي كه از قالبهاي پيش ساخته با مشخصات معين استفاده شود، در رابطه با طرح قالبهاي ديوار، ستون و يا تاوه ها كه از صفحات و يا تخته هاي چوبي ساخته ميشوند. صادق است پس از طرح و محاسبه بارهاي وارده، هر يك از قسمتهاي اصلي قالب را ممكن است به عنوان يك تير تحليل نموده و حداكثر ممان و برش و خمشي كه ممكن است وجود داشته و پيش آيد محاسبه نمود. سپس با محاسبه بارهاي كششي و فشارهاي وارد بر قطعات تقويتي عمودي و تيرهاي نگهدارنده خارجي اندازههای لازم آنها را محاسبه مي نمايند.
براي آنكه يك قالب از نظر اقتصادي با صرفه بوده و هزينه هاي مصرفي براي ساخت آن به حداقل برسد بايد به نكات زير توجه نمود:
- مخارج تهيه مصالح و ساخت قالب متناسب با نيازهاي مورد مصرف آن باشد.
- مصالح مصرفي براي ساخت قالب با دقت كافي انتخاب و تهيه شود به نحوي كه بين دفعات استفاده از قالب و تداوم فعاليتهاي كارگاه از نظر اقتصادي تعادل برقرار باشد. به عبارت ديگر هرچقدر امكان تعداد دفعات بيشتر استفاده از قالب وجود داشته باشد به همان ميزان در استحكام آن و انتخاب نوع مصالح مرغوب بايد توجه بيشتري مبذول داشت.
- انتخاب روش ساخت و مصالح مناسب و در صورت لزوم پوشش مناسب سطوح داخلي قالب، به نحوي كه امكان دستيابي به نتايج مورد نظر مستقيماً ميسر باشد. ترميم بتن و يا تغيير و اصلاح فرم مورد نظر طرح شده قبلي پس از گرفتن بتن و باز كردن قالبها هم بسيار دشوار و حتي در صورتي كه امكان داشته باشد، به مراتب از پيش بيني هاي لازم اوليه گرانتر تمام ميشود.
- روش مناسب و وسايل كافي براي حمل، بلند كردن و سوار نمودن قالبها در محل كار انتخاب و پيشبيني شده باشد.
- انواع مصالحي كه ممكن است به كار برده شوند، نظير قالبهاي فلزي و يا چوبي بايد مورد توجه و بررسي قرار گيرند و هر كدام كه برحسب مورد مناسبتر تشخيص داده شد انتخاب شود. قالبهاي چوبي معمولاً سبكتر و لذا امكان ساخت قطعات بزرگتر و استفاده از آنها بيشتر از قالبهاي فلزي نظيرشان است. در عوض قالبهاي فلزي را به دفعات بيشتر از قالبهاي چوبي ميتوان مصرف نمود.
- طراحي قالب بايد به نحوي انجام شود كه در چهارچوب خواستههاي معماري و سازهاي بتوان به تعداد دفعات هر چه بيشتر مصرف كرد و تطبيق و تنظيم آن براي كارهاي بعدي تكراري سهل و راحت باشد. تعادل موارد فوق بايد طوري باشد كه قبل از شروع قالببندي امكان محاسبه مخارج آن مقدور بوده و از نظر اقتصادي به صرفه و توجيه پذير باشد.
در زير طرز قالببندي اجزاء مختلف ساختمان های بتني شرح داده شده است:
الف) روش معمولي :
دو نمونه از قالببندي ديوارهاي بتني به طريق معمولي وجود دارد. قسمت اصلي قالب (سطوحي كه مستقيماً با بتن در تماس است) از صفحات چوبي و يا از تختههاي چوبي ساخته ميشود. براي استحكام قالب و جلوگيري از باز شدن آن هنگام بتن ريزي و حفظ فاصلة بين دو ديواره قالب بستهاي مخصوصي را به كار مي برند. براي نصب بستها يا دو عدد چهارتراش، كه به فاصله معيني از هم به صورت افقي قرار ميگيرند و يا يك چهارتراش به كار ميبرند. در حالت اخير بايد براي عبور ميله هاي بستها چهارتراشها را در محلهاي لازم سوراخ كرد. براي جلوگيري از فشار بتن روي مجموعه قالب در هنگام بتن ريزي، و همچنين پايداري قالب، تيرهاي چوبي كه به آنها دستك گفته ميشود و يك سر آن بر روي زمين محكم شده و سر ديگر آن را به قالب محكم كردهاند، به كار مي برند. پارهاي از انواع مختلف بستها وجود دارند. بستها ممكن است همراه با صفحه فلزي نيرو پخشكن، نظير واشر باشند به طوري كه بتوان فاصلة دو ديواره قالب را تا موقع بتن ريزي به اندازه لازم حفظ كرد. به طور كلي بستها ممكن است شامل يك ميله سادهاي كه دو سر آن و يا گاهي فقط يك سر آن، پيچ شده است باشد كه در اين صورت يا ميله را پس از بتنريزي در بتن گذاشته و پس از باز كردن قالب قسمتهاي اضافي كه بيرون مانده است را قطع ميكنند و يا پس از گرفتن بتن و قبل از سخت شدن آن را بيرون ميكشند و يا به صورت دو پوستهاي است كه امكان جدا كردن ميله از داخل پوسته وجود دارد. در قالببندي گوشه ها و پايه ها بايد دقت كافي مبذول داشت و با پشتبندهاي اضافي آنها را تقويت كرد.
ب) روش بالارو:
از جمله محسنات اين روش قالببندي كه براي ديوارهاي نسبتاً بلند استفاده ميشود تعداد دفعات بيشتر استفاده از قالب و سرعت عمل بيشتر آن است. در اولين دفعه استفاده از قالب دو ديواره قالب با تكيه به پاخور بتني (رامكا) به صورت معكوس قرار ميگيرد. پس از ريختن بتن و سخت شدن آن، قسمتهاي داخلي قالب را تا حد نهايي بتن ريخته شده بالا ميبرند و پس از محكم كردن آن قسمت دوم ديوار را بتن ريزي ميكنند. پس از سخت شدن بتن، قالب را باز كرده و نظير دفعه اول عمل ميكنند. عمل قالببندي و بتن ريزي را به همين ترتيب تا انتهاي كار و اتمام بتنريزي ديوار ادامه مي دهند.
ج) روش لغزنده:
در اين روش قالب را به صورت پيوسته و پس از هر مرتبه بتن ريزي به كمك جكهاي هيدروليكي و در حالي كه دو جداره قالب به بتن ريخته شده قبلي چسبيده است به سمت بالا ميكشند. اين روش براي ساختن سازه هايي نظير منابع آب، هسته مركزي ساختمانهاي چند طبقه و يا سيلوها روش مناسبي است.
از آنجايي كه روش لغزنده به صورت پيوسته انجام مي شود براي استفاده هر چه بهتر و اقتصاديتر از قالب و جلوگيري از وقفه كار نياز به برنامهريزي دقيق و آماده كردن وسايل و امكانات لازم نظير، تعيين ساعات كار كارگران در مراحل مختلف، فراهم كردن نور مصنوعي كافي براي كار در شب و تهيه و حمل و ريختن به موقع بتن دارد. فرم معماري و طرح سازهاي كه قرار است با استفاده از قالبهاي لغزنده بتن ريزي كرد بايد مناسب براي اين سيستم قالببندي باشد. معمولاً نكته اصلي در اين مورد يكنواختي ضخامت ديوار با حداقل حفرهها و سوراخ در بدنه آن با ارتفاعي حداقل برابر 20 متر است.
قسمتهای اصلی یک قالب لغزنده
دیواره های قالب:دیواره های قالب باید به اندازه کافی محکم و مقاوم باشند. جنس این دیوارهها ممکن است چوبی و یا فلزی باشند. قالبهای فلزی به مراتب سنگینتر از قالبهای چوبی اند ولی در عوض استحکام بیشتری داشته و تعداد دفعات استفاده از آنها بیشتر است. تعمیرات و یا تغییرات احتمالی قالبهای فلزی نیز نسبت به قالبهای چوبی دشوارتر است در عوض تمیز کردن آنها آسانتر و نمای بتن پس از باز کردن قالب صافتر است.
خود قالب ها را می توان در سه بخش در نظر گرفت:
- یوغها
- پشت بندهای افقی (کمرکش)
- قالب بدنه
یوغها دو وظیفه اصلی دارند: جلوگیری از باز شدن قالب ها در قالب در برابر فشارهای جانبی بتن و انتقال بار و فشار به جکها. پشت بندها نیز برای تقویت مقاومت خمشی بدنه قالب ساخته شده و بار قالب ها را به یوغ ها منتقل می کنند. سکوی نازک کاری، عرشه اجرایی و سکوی طره ای به پشت بندهای افقی متصل می شوند. اتصال پشت بندها به یوغ باید قادر به حمل این بارها باشد. قالب بدنه که نیز می تواند از پانلهای فلزی، پانلهای چند لایه و یا الوارهای چوبی باشد مستقیما به پشت بندهای افقی متصل می شود.
طوقه ها:برای نگهداری سکوی کار و انتقال آن و همچنین نگهداری و تحمل وزن قالب و کابل جک در نظر گرفته میشوند. طوقهها معمولاً فلزی و به صورت پروفیل هایی مناسب طرح و در نظر گرفته میشوند.
سکوی کار:معمولاً سه سطح کار در نظر میگیرند. یکی که بالاتر از طوقهها و در ارتفاعی در حدود دو متر و بالاتر از انتهای دیوار قرار گرفته و برای استفاده از بست های فلزی ثابت کننده به کار میروند. دیگری سکویی است که در بالای کف و همتراز بالای قالب قرار میگیرد و برای قرار دادن ظرف بتن و انبار کردن مصالح و وسایل تراز کردن و همچنین وسایل کنترل جک مورد استفاده قرار میگیرد و بالاخره سومین سکو به صورت چوببست آویزان و یا یکسره که معمولاً در دو طرف دیوار قرار گرفته و برای دسترسی به نمای قسمتی از دیوار، که به تازگی قالب آن را باز کرده و ترمیم احتمالی آن، مورد استفاده قرار می گیرد.
جک های هیدرولیکی: جک های هیدرولیکی مورد استفاده معمولاً با ظرفیت خود، نظیر جکهای سه تنی و یا شش تنی مشخص می شوند.
قالب بندی ستون ها: ديواره های قالب ستونها نظير قالب ديوار است. پشتبندها معمولاً از چهار تراشهايي با مقطع مربع و به اندازه لزوم و به فواصل معين و مساوي هم ساخته شده و به كمك بستهاي فلزي و گوهها محكم ميشوند. با توجه به زيادي تعداد ستون ها، به خصوص در ساختمانهاي بزرگ، قالب ستونها را ميتوان به دفعات نسبتاً زيادي مورد استفاده قرار داد. به همين علت بايد در طراحي و ساخت آنها دقت كافي به كار بست تا ضمن استحكام كافي، باز و بسته كردن آنها ساده و عملي باشد.
قالب ستونهاي گرد: به صورت لوله هايي با قطر مشخص و از جنس فايبرگلاس هاي مسلح شده و يا از اجناسي نظير آن ، كه ضمن استحكام كافي نسبتاً سبك باشد، انتخاب ميكنند. قالبهاي ستونهاي گرد را گاهي از چوب نيز مي سازند. در اين حالت عرض صفحات چوبي را به مراتب كمتر از حالت قالبهاي ستون هاي چند ضلعي در نظر ميگيرند. امروزه در ايران، به علت كمبود و گراني چوب، ساختن و استفاده از قالب هاي فلزي براي ستونهاي بتني رايج شده است. اين قالب كه به دفعات نسبتاً زيادي ميتوان به كار برد و از ورق هاي فلزي با پشتبندهايي از نبشي ساخته ميشوند وزن نسبتاً زيادي داشته و جابجايي آنها دشوارتر از قالبهاي چوبي نظيرشان است.
انواع قالب لغزنده
امروزه برای ساخت سازه های بلند و با طول زیاد نظیر سیلوها، برج های مخابراتی، هسته های برشی ساختمان های بلند، برج های خنک ساز، دودکشها، پایه های پله، کف تونلها، کانال های آب، کف جاده ها و سازه های مشابه که اجرای آنها در گذشته نیاز به داربست بندی سنگین در اطراف سازه داشت، از روشی استفاده می گردد که قالب لغزنده نام دارد. با استفاده از روش قالب لغزنده بسیاری از داربست بندی های اطراف سازه حذف گردید و سرعت اجرای کار به همراه نمای بهتر برای کار افزایش می یابد.
قالب های لغزنده قائم
اساس روش اجرای قالب لغزنده عمودی این است که قالب به ارتفاع ۱ تا ۱٫۵ متر در فواصل زمانی متناوب به بالا کشیده می شود. در ضمن بالا کشیدن قالب عملیات بتن ریزی و آرماتور بندی نیز ادامه می یابد و دائما مخلوط بتن از بالا به درون قالب ریخته شده و ضمن حرکت قالب به سمت بالا بتن سخت شده از قسمت زیرین قالب جا می ماند. سرعت حرکت قالب به نحوی تنظیم می شود که بتن در زمان خارج شدن از قالب ضمن تحمل وزن خود، جهت حفظ شکل خود از مقاومت کافی برخوردار باشد. قالب بندی لغزان قائم را می توان بر اساس حرکت پیوسته انجام داد و یا آن را طوری برنامه ریزی کرد که در ارتفاع معینی متوقف گردد و سپس حرکت لغزان خود را مجددا از سر گیرد. معمولا حرکت قالب لغزان با سرعتی یکنواخت صورت می گیرد. در صورتی که قالب لغزان دارای توقف باشد درزهایی به وجود می آیند که با درزهای میان مراحل بتن ریزی در عملیات ساختمانی با قالب ثابت فرقی ندارد. قالب لغزنده در امتداد قائم با سرعتی یکنواخت حرکت می کند و این سرعت به اندازه ای است که هر مقطع از بتن در طول مدت زمان لازمی که برای گیرش اولیه نیاز دارد درون قالب می ماند. روش قالب لغزنده عمودی برای سازه های پوسته ای با ضخامت جدار ثابت و یا تقریبا ثابت به کار می رود. قالب های لغزان قائم توسط جکهایی به بالا حرکت داده می شوند که بر روی میله های صاف یا لوله های سازه ای کار گذاشته شده در بتن سخت عمل می کنند. این جکها ممکن است از نوع دستی، بادی، برقی و یا هیدرولیکی باشند. سکوهای کار و داربست های کارگران پرداختکار نیز به قالب بندی متصل و به همراه آن حرکت می کنند.
قالب بندی دیوار های بتنی به روش لغزنده
از جمله مزایای این روش قالببندی که برای دیوارهای نسبتا بلند استفاده میشود تعداد دفعات بیشتر استفاده از قالب و سرعت عمل بیشتر آن است. در اولین استفاده از قالب دو دیواره قالب با تکیه به پاخور بتنی (رامکا) به صورت معکوس قرار میگیرد. پس از ریختن بتن و سخت شدن آن، قسمتهای داخلی قالب را تا حد نهایی بتن ریخته شده بالا میبرند و پس از محکم کردن آن قسمت دوم دیوار را بتن ریزی میکنند. پس از سخت شدن بتن، قالب را باز کرده و نظیر دفعه اول عمل میکنند. عمل قالببندی و بتن ریزی را به همین ترتیب تا انتهای کار و اتمام بتن ریزی دیوار ادامه میدهند.
قالب ها ی لغزنده و افقی
این نوع قالب برای ریختن بتن دیوارهای طولانی، کف و جداره کانال های بزرگ، بتن ریزی شیبها، کف تونلها و سطح راه ها به کار می رود. به دلیل اینکه اکثر قالب بندی های افقی لغزان بر روی تکیه گاه ثابت قالب مانند سنگ یا خاک انجام می شود، این عملیات اصولا عملیات تحکیم، شمشه کشی، پرداختکاری است. ماشین قالب لغزان معمولا بر روی ریل یا سکوی شکل داده شده حرکت می کند. بخش دریافت بتن ماشین ناوه ای است که برای توزیع یکنواخت بتن در تمامی بخش های قالب طراحی شده است. متراکم ساختن بتن توسط لوله لرزانی انجام می شود که با لبه جلویی قالب موازی و کمی جلوتر از آن قرار دارد. متراکم کردن بتن سازه را می توان با ویبراتورهای دستی نیز انجام داد. لوله های بتنی در جای یکپارچه نیز با استفاده از روش قالب بندب لغزان افقی تولید می شوند. ساخت پوششی کامل تونل با قالب بندی لغزان نیز انجام شده است.
قالب های رونده
قالب های رونده یا قالب های بالا رونده قالب هایی هستند که پس از هر بار بتن ریزی از سطح بتن فاصله گرفته و به صورت خزنده (با فشار جک و یا با استفاده از کارگر و جرثقیل) جابجا می شوند. این قالب ها معمولا برای اجرای دیوارهای بلند کاربرد دارند. در اجرای سنتی دیوارهای بلند لازم است که دو طرف دیوار داربست بندی گردد اما در شیوه قالب های رونده، قالب هر مرحله به مرحله قبلی متکی شده و قالب همانند یک صخره نورد به سمت بالا صعود کرده و مراحل فوقانی دیوار را به اجرا در می آورد، بدون اینکه نیاز به داربست جانبی داشته باشد. هر مرحله از اجرای دیوار به این شیوه را لیفت می گویند. در این قالب ها از دو سری قالب استفاده می شود و در هر مقطع یک سری قالب بر بالای سر قالب سری قبل استقرار پیدا می کند. بدین ترتیب که در حدود ۵۰ تا ۷۰سانتی متر از بالای قالب، سوراخی کار گذاشته می شود و قالب توسط جرثقیل بلند شده و پای آن در سوراخ مذکور توسط بولت محکم می شود و قالب توسط جک در وضعیت شاقول تثبیت می شود. سوراخ لیفت اول در لیفت دوم نیز ایجاد می گردد تا در اجرای لیفت سوم مورد استفاده قرار گیرد.
قالب های پرنده
اصطلاح قالب پرنده به سیستمی اطلاق می شود که اجزا آن به یکدیگر متصل شده و یک واحد بزرگ را تشکیل می دهند که به آن عرشه می گویند. این سیستم برای قالب بندی دال بتنی در ساختمانهای چندین طبقه مورد استفاده قرار می گیرد. پس از آکه بتن هر طبقه ریخته شده و مقاومت لازم را کسب کرد، قالب پرنده (بدون جاسازی اجزا) از بتن جدا شده و به صورت افقی به سمت بیرون ساختمان حرکت داده می شود و در بیرون ساختمان بالا کشیده می شود تا در موقعیت جدید برای یک دال دیگر مورد استفاده مجدد قرار گیرد. اصطلاح “قالب عرشه پرنده” از آنجا گرفته شده است که این قالب به سمت بیرون ساختمان حرکت داده می شود (پرواز می کند) و به سمت بالا کشیده می شود تا در تراز طبقه بالاتر مورد استفاده قرار گیرد. هر واحد قالب پرنده از اجزا سازه ای مختلفی از جمله: خرپاها، تیرها، تیرچه ها و رویه فلزی یا پلاستیکی تشکیل و مونتاژ می شود تا چندین بار مورد استفاده قالب بندی دالهای ساختمان قرار گیرند. این قالب ها را میتوان برای نگاه داشتن تیرها و شاه تیرها، دالها و سایر اجزا سازه ای مورد استفاده قرارداد.
مزایا و معایب استفاده از قالب لغزنده (عمودی)
بطور کلی می توان مزایای استفاده از قالب لغزنده عمودی را به شرح زیر برشمرد : ۱
- سرعت اجرای سازه بسیار بالاست .
- سازه اجرا شده کاملا یکپارچه بوده و عاری از وجود درزهای ساختمانی عمودی و افقی است .
- نیازی به استفاده از داربست برای انجام کار نمی باشد .
- امکان پیش ساخته کردن قطعات قالب در کارخانه وجود دارد و لذا عمیلات درون کارگاه ساختمانی از لحاظ آهنگری و نجاری به حداقل می رسد .
- استفاده از این نوع قالب از ایمنی بالایی برخوردار است .
- استفاده از این نوع قالب از لحاظ اقتصادی به صرفه است . البته لازم به ذکر است که استفاده از قالب لغزنده برای سازه های مرتفع بلندتر از ۲۰ متر به صرفه خواهد بود و برای سازه های غیر مرتفع چندان مناسب نمی باشد .
استفاده از قالب لغزنده دارای معایبی نیز می باشد که عبارتند از:
- قیمت اولیه آن گرانتر از قالب های معمولی است .
- اجرای بازشوها ، برآمدگی ها و همچنین آرماتورهای انتظار مشکل است . اصولا قالب لغزنده برای اجرای سازه هایی که مقطع ثابت داشته باشند (مانند سیلوهای گندم و …) مناسب تر است .
- تدارکات اجرایی مشکل است. با توجه به اینکه کار با قالب لغزنده معمولا ۲۴ ساعته و بطور سه شیفت اجرا می شود ، در نتیجه تأمین بتن ، آرماتور و سایر تدارکات مورد نیاز آن حساس تر از کارهای معمولی است . در صورت قطع برق ، وجود ژنراتور ضروری است و همچنین بایستی پیش بینی های لازم در مورد خراب شدن دستگاه بتن ساز ، پمپ بتن و سایر وسایل کار بعمل آید .
- در گرما و یا در سرمای شدید اجرای قالب لغزنده نسبت به روشهای دیگر مشکلات بیشتری را به همراه دارد .
- بطور کلی استفاده از قالب لغزنده نیاز به نیروی متخصص بیشتری داشته و می بایستی هماهنگی لازم بین اکیپ های مختلف کاری وجود داشته باشد.
انواع قالب های فلزی بتن
قالب ستون چهار گوش:
- از ترکیب پانلهای مسطح و کنج های بیرونی می توان قالب بندی ستون ها را انجام داد.
- بجهت عمود نگه داشتن سطوح ستون نسبت به یکدیگر از قیدها استفاده می گردد، که بر دو نوع لوله ای و ناودانی می باشند.
- زاویه داخلی قیدها قائم و به صورت گونیا ساخته می شوند. قیدهای لوله ای با گیره کوتاه به بدنه قالب بسته می شوند. در ستون هایی با ابعاد بیشتر از 60*60 سانتی متر از قید ناودانی به همراه گیره بلند می گردد.
- برای جلوگیری از از پیچش ستونها بخصوص در ستون های مرتفع و یا ستونهایی که هر وجه آنها از ترکیب دو یا چند پانل بوجود آمده باشد، پیشنهاد می گردد که کنج ها و پانل های مورد استفاده از یک ارتفاع نباشند، به عنوان مثال در صورتیکه از کنج های 150 سانتی متری استفاده می گردد بهتر است که از پانل های 100 و 200 سانتی متری استفاده شود.
قالب ستون گرد:
- قالب ستون با مقاطع گرد جهت اجرای ستون با مقطع دایره با توجه به اندازه و قطر و ارتفاع ستون ،قالب های خاصی طراحی و ساخته می شود.
- معمولا مقطع ستون های گرد از دو سگمنت 180 درجه تشکیل می گردد و سگمنت های فوق توسط کلمپس فولادی نشکن به یکدیگر متصل می گردند.
قالب فونداسیون:
با استفاده از پانلهای مسطح، کنج های داخلی و بیرونی، لوله های پشت بند و سایر اتصالات مدولار می توان به راحتی سایر نقشه های انواع فونداسیون ها از قبیل گسترده، نواری و منفرد را اجرا نمود.
قالب بندی دیوار دوطرفه:
در اجرای قالب بندی دیوارهای دو طرفه، همان مواردی که در طراحی قالب یکطرفه اشاره شد لحاظ می گردد با این تفاوت که برای ثابت نگه داشتن فاصله دو سطح قالب که همان ضخامت دیوار می باشد و نیز مهار فشار جانبی بتن از پانلهای سوراخدار و میان بلت استفاده می شود. عبور میان بلت ها از دو پانل مسطح سوراخدار روبروی هم می باشد، که اغلب پانلهای مسطح مدولار به صورت سوراخدار نیز عرضه می گردد تا با توجه به نیاز پروژه از آنها استفاده می گردد. در مواردی که از پانل سوراخدار بخواهیم بجای پانلهای ساده استفاده نمائیم می توان سوراخهای آن را با استپ پین مسدود نمود.
نكات عمومي در ساختن قالبها
در ساختن قالب اجزاء مختلف بتني نكات زير را بايد رعايت كرد:
- صفحات و اندازه قالبها بايد به اندازه كافي به هم چسبيده و متصل شوند تا از خارج شدن شيره بتن، كه باعث ايجاد حفرههايي در سطح بتن ميشود، كرموشدن بتن، جلوگيري گردد.
- قبل از بتنريزي قالبها را بايد در كليه جهات عمودي و افقي، كنترل نمود و از استحكام پشتبندها، دستكها و تيرهاي نگهدارنده قالب مطمئن گرديد.
- در موقع بتنريزي قالبها را بايد پيوسته كنترل كرد و در صورت لزوم آنها را تنظيم و يا تقويت كرد.
- قبل از بتنريزي كليه قسمتهاي داخلي قالب را بايد كنترل نمود و آن را از هر گونه اشياء اضافي، نظير خرده هاي چوب پاک كرد.
- اگر ارتفاع بتنريزي بيش از 5/1 متر باشد بايد از وسائلي نظير ناودان هاي فلزي و يا لوله هاي لاستيكي استفاده كرد تا از جدا شدن دانههاي شن و ماسه و دوغاب سيمان از هم جلوگيري شود.
- در موقع ويبره كردن بتن بايد انتهاي ويبراتور تا حد پايين بتن پايين برد و حتي بتن ريخته شده قبلي را تا حداكثر 20 سانتيمتر ويبره كرد. بايد توجه داشت كه ويبره كردن بتن ريخته شده قبلي، بخصوص اگر بتن نسبتاً سخت شده باشد، ممكن است باعث باز شدن و شكستگي قالب، به خصوص در مورد ديوارها و بتن ها شود. يادآوري ميشود كه ويبره كردن بتن ريخته شده قبلي در صورتي كه بتن به حالت پلاستيكي درآيد براي بتن ضرري نخواهد داشت.
- موقعي كه بتنريزي با پمپ و از ته قالب انجام ميشود بايد توجه داشت كه پر كردن قالب از بتن با سرعت زياد صورت گيرد تا از سخت شدن آن قبل از پر شدن قالب جلوگيري شود. در صورتي كه قدرت پمپ و ميزان بتن ريزي به اندازهاي كم باشد كه بتن شروع به گرفتن كند فشار زيادي به سطوح داخلي قالب وارد آمده و ممكن است باعث باز شدن و يا شكستگي مي شود.
