موضوع بازیافت به دلیل مزیت های متعدد مانند صرفه جویی در هزینه حمل و نقل، استفاده مجدد از مواد تجدید ناپذیر، حفظ محیط زیست، نیاز نداشتن به دفن مواد، ایجاد اشتغال و غیره مورد توجه کشور های پیشرفته بوده است. از اینرو، برنامه ریزی بازیافت نخاله های ساختمانی از اهمیتی ویژه برخوردار است. از جمله محاسبه مقدار دقیق ضایعات، روش انتقال، نگهداری و . . . از جمله مواردی است که باید پیش و در حین عملیات تخریب مورد توجه قرار گیرد. روش مورد استفاده برای جداسازی نخاله ها نیز دارای اهمیت بوده و تکنیک های مختلفی برای آن وجود دارد.
پنج راهکار بازیافت پسماندهای ساختمانی
مراحل بازیافت ضایعات ساختمانی
مرحله اول) محاسبه مقدار دقیق ضایعات هم پیش از تخریب ساختمان و هم در حین تخریب و تولید نخاله
مرحله دوم) جمع آوری و جداسازی اولیه ضایعات
مرحله سوم) انتقال ضایعات ساختمانی
مرحله چهارم) ذخیره سازی موقت و جدا سازی ثانویه
مرحله پنجم) بازیافت و دفع ضایعات ساختمانی که قابل استفاده نمی باشند
تصویر (1)، ضایعات ساختمانی
روش های جداسازی ضایعات ساختمانی
جداسازی ضایعات در مکان های متفاوتی از جمله مکان مبدا تولید نخاله، مکان ذخیره سازی موقت و یا مکان نهایی در تاسیسات بازیافت می تواند انجام گیرد.جداسازی در همان مکان مبدا به صورت ساده و عمدتا دستی انجام می شود که مزایای زیادی مانند هزینه های کمتر و سرعت بالاتر در فرآیند بازیافت دارد. جداسازی در مکان موقت ذخیره سازی نسبت به جداسازی در محل بازیافت هزینه کمتری دارد همچنین حمل آن راحت تر است در حالی که جداسازی در مکان بازیافت هزینه و زمان زیادی را شامل میشود.
تکنیک ها و تجهیزات مختلف در امر جداسازی
جهت جداسازی ضایعات و نخاله های ساختمانی روش های مختلفی به کار گرفته میشود که به شرح زیر می باشد:
یک) جداسازی دستی
دو)آسیاب(خرد کن)
سه) جدا کننده مغناطیسی: برای آهن آلات
چهار) جداسازی بادی: برای جدا کردن ذرات سبک
پنج) جداسازی گرد و خاک: هود ها، فیلترها، سیکلون ها
شش) جداسازی پرتابی: با توجه به وزن و اندازه حرکت ذرات
هفت) جداسازی با سیال: از طریق شستشو با آب و یا ته نشینی و غوطه ور سازی در سیال
هشت) سرند (غربال): جهت جداسازی مواد خرد شده با اندازه های دلخواه همانند سرند لرزان و استوانه ای گردان
نه) جداسازی الکترونیکی: استفاده از این علم برای تشخیص اندازه ذرات، تشخیص فلزات آهنی و غیر آهنی و تعیین رنگ اجسام
ده) حرارت مجدد: به منظور جداسازی ملات همراه با نخاله های غیر بتنی (آجر)
مدیریت بازیافت نخاله های ساختمانی
تصویر (2)، جدا کننده مغناطیسی
نتیجه گیری و ارائه راهکار
در حال حاضر نخاله های ساختمانی در کشورهای پیشرفته و صنعتی در چرخه مجدد جهت تولید ساختمان قرار می گیرد، در حالی که در حال حاضر ۹۲ درصد ساختمان ها در تهران تخریب و مجددا ساخته می شوند، تعدادی از محله ها در تهران همچون کوچه های گیشا و یا شهرک غرب، محل تخلیه نخاله شده و ارتفاع نخاله ها به ۱۸ متر هم رسیده است. ما نیز همانند کشورهای پیشرفته میتوانیم از این مواد در ساخت مصالح جدید استفاده کنیم که علاوه بر پاک سازی شهر و کاهش هزینه ها، مصالحی جدید و حتی در مواردی مرغوب تر تولید میکند.
همچنین دانشگاه ها و مراکز علمی پژوهشی باید زمینه ای برای فعالیت پژوهشگران در عرصه بازیافت، حفظ محیط زیست و کاهش هزینه تمام شده بتن و یا ساختمان فراهم کنند . در این صورت می توانیم قدم مثبتی در مدیریت پسماندهای ساختمانی برداریم.
